Pnömatik semboller sistemlerin geliştirilmesi, elemanların ve devrelerin temsil edilmesine yönelik tekdüze bir yaklaşımla desteklenir. Tek tek elemanlar için kullanılan semboller aşağıdaki özellikleri göstermelidir:
- İleri ve geri hareket yöntemi
- Bağlantı sayısı
- Anahtarlama pozisyonlarının sayısı
- Genel çalışma prensibi
- Akış yolunun basitleştirilmiş gösterimi
Pnömatikte kullanılan semboller, standart DIN ISO 1219, “Akışkan ekipman ve sistemler için devre sembolleri” bölümünde detaylandırılmıştır. Pnömatik kontrol sistemlerinin yapımı, testi ve tasarımı ile ilgili standartlar bu kitabın referans bölümünde listelenmiştir.
Hava Tedarik Sistemi Sembolleri
Hava tedarik sistemi için semboller bireysel elemanlar veya kombine elemanlar olarak temsil edilebilir. Tüm bileşenler için standart ve ortak bir hava kaynağı kullanılıyorsa, basitleştirilmiş semboller kullanılabilir.
Sembol Geliştirme Sistemi
Yön kontrol valfleri için geliştirilmiş semboller aşağıdaki gibidir. Valf anahtarlama pozisyonu boş kutu ile temsil edilir. Kaç adet oda var ise o kadar kutu çizilir. Hat akışı kutu içinde ok işareti ile gösterilir. Kör tapalı pozisyonlar düz çizgi ile gösterilir.
Yön Kontrol Valfleri Sembolleri
Yön kontrol valfleri, kontrol edilen bağlantı sayısı, konum sayısı ve akış yolu ile temsil edilir. Hatalı bağlantılardan kaçınmak için, bir valfın tüm girişleri ve çıkışları tanımlanmıştır.
Port Numaralandırma Sistemi
Yön kontrol valflerini belirlemek için bir numaralandırma sistemi kullanılır ve DIN ISO 5599-3’e uygundur. Bundan önce bir yazı sistemi kullanılmış ve her iki tanımlama sistemi burada sunulmuştur:
Pnömatik yön kontrol valflerinin harekete geçirme yöntemleri, görevin gereklerine bağlıdır. Harekete geçirme türleri, örn.
- elle harekete geçirilmiş
- mekanik olarak çalıştırılan
- pnömatik olarak harekete geçirilmiş
- elektrik ve
- kombine çalıştırma
Çalıştırma Yöntemleri Semboller
DIN ISO 1219’da detaylandırılmıştır. Bir yön kontrol valfine uygulandığında, valfin ilk çalıştırma yöntemine ve aynı zamanda dönüş harekete geçirme yöntemine dikkat edilmelidir. Normalde bunlar iki ayrı yöntemdir. Her ikisi de konum kutularının her iki yanında sembolde gösterilir. Ayrı ayrı belirtilmiş olan manuel geçersiz kılmalar gibi ilave çalıştırma yöntemleri de bulunabilir.
Çek valf (Non-return Valve) Sembolleri
Çek valf, birçok kombine bileşenlerin geliştirilmesinin temelidir. Dönüşsüz valfler için, yay dönüşü olan ve olmayan iki ana yapılandırma vardır. Akışı serbest bırakmak için, yay dönüşü tasarımındaki basınç kuvveti, yay kuvvetinden daha büyük olmalıdır.
Akış Kontrol Valfleri Sembolleri
Çoğu akış kontrol valfi ayarlanabilir ve her iki yönde de akış kontrolüne izin verir. Ok, bileşenin ayarlanabilir olduğunu, ancak akış yönünü göstermediğini gösterir; sadece diyagramatiktir. Tek yönlü akış kontrol vanası durumunda, akış kontrol vanasına paralel olarak geri dönüşsüz bir valf açılır. Akış kontrolü sadece bir yönde gerçekleştirilir.
Başınç Ayar Valfleri Sembolleri
Basınç valflerinin işlevi, genel bir pnömatik sistemdeki veya sistemin bir parçasındaki basıncı etkilemektir. Basınç ayar valfleri, yay sıkıştırmasına karşı genellikle ayarlanabilir. Semboller aşağıdaki tiplere göre ayırt edilir:
- Tahliye portu olmayan basınç ayar valfi
- Tahliye portu ile basınç ayar valfi
- Basınç dizi valfleri
Basınç regülatörü söz konusu olduğunda, akış her zaman açıktır, basınç basıncı valfi ise basınç ayarlanabilir yayda ayarlanan sınır değerine ulaşana kadar kapatılır.
Pnömatik Silinir Sembolleri
Lineer aktüatörler veya silindirler, yapı tipleri ve çalışma usulleriyle tanımlanır. Tek etkili silindir, çift etkili silindir ve çubuksuz silindir tasarım varyasyonlarının temelini oluşturur. Pistonun yavaşlaması sırasında uç kapaklarındaki ve bağlantı parçalarındaki yükleri azaltmak için yastıklama kullanımı, uzun ömürlü ve sorunsuz çalışma için önemlidir. Tamponlama pistonu, pistonun egzoz havası tarafında gösterilmiştir. Ok, yastıklama hareketinin yönünü değil, ayarlanabilir yastıklamayı gösterir.
Rotary Aktuatör Sembolleri
Döner aktüatörler sürekli hareket ve sınırlı dönme açısına ayrılır. Hava motoru normal olarak sabit veya ayarlanabilir hız kontrolüne sahip yüksek hızlı bir cihazdır. Sınırlı dönüş açısı olan üniteler, açısal yer değiştirmede sabit veya ayarlanabilir. Döner aktüatör, yüke ve çalışma hızına bağlı olarak tamponlanabilir.
Yardımcı Eleman Sembolleri
Pnömatik ile birlikte kullanılan aksesuarlar için bir takım önemli semboller vardır. Susturucu, T bağlantı, Gösterge, egzos portu vs.
0 yorum