Blok zinciri, orijinal olarak block chain, kriptografi kullanılarak bağlanan ve güvenli hale getirilen, bloklar adı verilen, sürekli büyüyen bir kayıt listesidir.
Blok zinciri kısaca şöyle işler:
- “Varsayalım ki sen (bir düğüm) bilgisayarında bir dosya (muhasebe defteri) barındırıyorsun. İki müfettiş (bunlara madenci diyelim) onlar da ayni dosyanın birer kopyasını kendi bilgisayarlarında barındırıyorlar (yani dosya merkezsiz / dağınık). Sen bir para devir işlemi yaptığında bilgisayarın, bu iki müfettişlerin ikisine birden, ayni anda, onları bilgilendiren birer e-mektup yollar. Her müfettiş aceleyle harekete geçer ve hem bu işlem için, hem de müfettiş ücretini kripto para olarak ödeyebilmek için yeterli bakiye olup olmadığını kontrol eder. Bu işi ilk başaran “herkese cevap ver” düğmesine basar, ve kontrolü nasıl yaptığını anlatan bir belgeyi (ispatlanmış emek) cevaba ekler. Eğer diğer müfettiş de onay verirse herkes dosyalarını yeni durumu yansıtacak şekilde günceller.
Her blok tipik olarak önceki bloğun bir kriptografik hash fonksiyonunu ‘nu, bir zaman damgasını ve işlem verisini içerir. Tasarım gereği, bir blok zinciri, verilerin modifikasyonuna doğal olarak dirençlidir. Bu, “iki taraf arasındaki işlemleri verimli, doğrulanabilir ve kalıcı bir şekilde kaydedebilen açık, dağıtılmış bir defterdir”. Dağıtılmış bir defter olarak kullanmak için, bir blok zinciri tipik olarak, topluca bir protokole bağlı düğümler arası iletişim ve yeni blokları onaylamak için bir peer-to-peer ağ tarafından yönetilir. Kaydedildikten sonra, herhangi bir bloktaki veriler, ağ çoğunluğunun gizli tutulmasını gerektiren sonraki tüm blokların değiştirilmesi olmadan geriye dönük olarak değiştirilemez.
Blok zincirleri tasarım ile güvenlidir ve yüksek Bizans hata toleransı ile bir dağıtık hesaplama sistemini örneklendirir. Bu nedenle merkezi olmayan bir konsensüs, bir blok zinciri ile sağlanmıştır. Bu, olayların kaydedilmesi, tıbbi kayıtlar ve kimlik yönetimi, işlem işleme, kaynağı belgeleme, yiyecek izlenebilirliği veya oy kullanma gibi diğer kayıt yönetimi faaliyetleri için potansiyel olarak uygun olan blok zincirleri oluşturmaktadır.
Blok zinciri 2008 yılında Satoshi Nakamoto tarafından kripto para bitcoin’de, kamu işlem defteri olarak kullanılmak üzere icat edilmiştir. Bitcoin için blok zincirinin icadı, güvenilir bir otorite veya merkezi sunucuya ihtiyaç duymadan double spending problemini çözmek için ilk dijital para birimidir. Bitcoin tasarımı diğer uygulamalar için ilham kaynağı olmuştur.
Blok zinciri Tarihi
Kriptografik olarak güvenli bloklar zincirindeki ilk çalışma 1991 yılında Stuart Haber ve W. Scott Stornetta tarafından açıklanmıştır. 1992 yılında Bayer, Haber ve Stornetta, Merkle ağaçlarını tasarıma dahil etti ve bu da birkaç belgenin bir blok halinde toplanmasına olanak sağlayarak verimliliğini artırdı.
İlk blok zincir 2008 yılında Satoshi Nakamoto olarak bilinen bir kişi (veya bir grup insan) tarafından kavramsallaştırılmıştır. Nakamoto tarafından ertesi yıl, kripto-para birimi bitcoin’in çekirdek bir bileşeni olarak uygulandı ve burada ağdaki tüm işlemler için kamu defteri olarak görev yaptı. Bir blok zincirinin kullanımıyla, bitcoin, güvenilir bir otorite gerektirmeden double spending problemini çözen ilk sayısal para oldu ve birçok ek uygulama için ilham kaynağı oldu.
Ağustos 2014’te, ağ üzerinde gerçekleşen tüm işlemlerin kayıtlarını içeren bitcoin blok zincir dosya boyutu 20 GB’ye (gigabayt) ulaştı. Ocak 2015’te, boyut neredeyse 30 GB’a yükseldi ve Ocak 2016’dan Ocak 2017’ye kadar, bitcoin blok zinciri 50 GB’dan 100 GB’a çıktı.
Blok ve zincir kelimeleri, Satoshi Nakamoto’nun orijinal makalesinde ayrı ayrı kullanılmış, ancak 2016 yılına kadar tek bir kelime, blok zinciri olarak popüler hale getirilmiştir. Blockchain 2.0 terimi, ilk olarak 2014 yılında ortaya çıkan dağıtılmış blok zincir veritabanının yeni uygulamalarını ifade eder. Blockchain 2.0 teknolojileri, işlemlerin ötesine geçer ve “para ve bilgi hakemleri olarak hareket eden güçlü aracılar olmadan değer alışverişini” mümkün kılar. Dışlanan kişilerin küresel ekonomiye girmelerini, katılımcıların gizliliğini korumalarını, insanların “kendi bilgileriyle para kazanmalarını” sağlamalarını ve içerik oluşturucuların fikri mülkiyet haklarını telafi etmelerini sağlamak için kabiliyet sağlamalarını beklenmektedir.
İkinci kuşak blok zincir teknolojisi, bir bireyin “kalıcı dijital kimliğini ve kişiliğini” muhafaza etmesini ve “eşitliğin dağılma şeklini potansiyel olarak değiştirerek” toplumsal eşitsizlik sorununu çözmeye yardımcı olacak bir yol sağlar. 2016 itibarıyla, blockchain 2.0 uygulamaları herhangi bir “harici veriye veya zamana dayalı olaylar veya piyasa koşulları [ihtiyaç duyulan] blok zinciri ile etkileşime girmesine” erişmek için bir off-chain oracle ‘ye ihtiyaç duymaya devam ediyor.
2016 yılında, Rusya Federasyonu’nun (NSD) merkezi menkul kıymetler depozitosu, blok zincir tabanlı otomatik oylama sistemlerinin kullanımını araştıracak olan Nxt blockchain 2.0 platformuna dayanan bir pilot proje duyurdu. IBM, Temmuz 2016’da Singapur’da bir blok zinciri yenilik araştırma merkezi açtı. Dünya Ekonomik Forumu için bir çalışma grubu, blok zincirle ilgili yönetişim modellerinin gelişimini tartışmak üzere Kasım 2016’da toplandı. Accenture’a göre, inovasyon teorisinin yayılmasının bir uygulaması, blok zincirlerin 2016’da finansal hizmetler içinde% 13.5 ‘lik bir benimseme oranına ulaştığını ve bu nedenle erken benimsenme aşamasına ulaştığını göstermektedir. Sanayi Ticaret Grupları, 2016 yılında Dijital Ticaret Odası’nın bir inisiyatifi olan Global Blockchain Forum’u oluşturdu.
Yapı
Bir blok zinciri, birçok bilgisayardaki işlemleri kaydetmek için kullanılan merkezi olmayan, dağıtılmış ve halka açık bir dijital defterdir. Böylece, tüm sonraki blokların değişmesi ve ağın anlaşılması dışında kayıt geriye dönük olarak değiştirilemez. Bu, katılımcıların işlemleri ucuza doğrulamasına ve denetlemesine izin verir. Bir blok zincir veritabanı, bir peer-to-peer ağı ve dağıtılmış zaman damgası sunucusu kullanılarak bağımsız olarak yönetilir. Toplu öz çıkarlarla desteklenen kitle işbirliği ile doğrulanırlar. Sonuç, katılımcıların veri güvenliği konusundaki belirsizliğinin marjinal olduğu sağlam bir iş akışıdır.
Bloklar
Bloklar, bir Merkle ağacına hashlenmiş ve kodlanmış geçerli işlemlerin yığınlarını tutar. Her blok, blok zincirindeki önceki bloğun kriptografik hash fonksiyonunu içerir ve ikisini birleştirir. Bağlı bloklar bir zincir oluşturur. Bu yinelemeli süreç, önceki bloğun bütünlüğünü, orijinal başlangıç bloğuna geri döndüğünü doğrular. Bazen eş zamanlı olarak ayrı bloklar üretilebilir ve geçici bir çatal oluşturulabilir. Güvenli bir hash temelli tarihe ek olarak, herhangi bir blok zinciri, tarihin farklı sürümlerini puanlamak için belirli bir algoritmaya sahiptir, böylece daha yüksek bir değere sahip olan biri diğerlerine göre seçilebilir. Zincire dahil edilmek üzere seçilmeyen bloklara, yetim bloklar denir. Veri tabanını destekleyen eşler, zaman zaman tarihin farklı versiyonlarına sahiptir.
Merkezsizleştirme
Verileri peer-to-peer ağ üzerinden depolayarak, blok zinciri, verilerin merkezi olarak tutulmasıyla gelen bir dizi riski ortadan kaldırır. Merkezi olmayan blok zinciri, geçici mesaj iletimi ve dağıtılmış ağ iletişimi kullanabilir.
Peer-to-peer blok zincir ağları, bilgisayar korsanlarının yararlanabileceği merkezi güvenlik açığı bulundurmaz. Aynı şekilde, merkezi bir arıza noktası yoktur. Blok zinciri güvenlik yöntemleri, açık anahtar şifrelemesi kullanımını içerir. Açık anahtar (uzun, rastgele görünen bir sayı dizesi) blok zincirindeki bir adrestir. Ağ üzerinden gönderilen değer belirteçleri bu adrese ait olarak kaydedilir. Bir gizli anahtar, sahibine dijital varlıklarına erişim sağlayan bir parola gibidir veya başka bir anlamda blok zincirinin şu anda desteklediği çeşitli yeteneklerle etkileşimde bulunma araçlarıdır. Blok zincirinde saklanan veriler genel olarak bozulmaz olarak nitelendirilir.
Genel Kullanım
Blok zinciri teknolojisi, uzun vadede iş işletme modellerini dönüştürmek için büyük bir potansiyele sahiptir. Blok zinciri dağıtılmış defter teknolojisi, genellikle, küresel ekonomik ve sosyal sistemler için yeni temeller oluşturma potansiyeline dayanan, tipik olarak “düşük maliyetli bir çözümle geleneksel bir iş modeline saldırı yapan ve görevdeki firmaları hızla tüketen yıkıcı bir teknolojiden” daha temel bir teknolojidir. Yine de, 2016 sonlarına kadar konsept kanıtından olgunlaşan birkaç operasyonel ürün var. Blok zincirlerin kullanımı, küresel tedarik zincirlerine, finansal işlemlere, varlık defterlerine ve merkezi olmayan sosyal ağlara önemli verimlilik getirme vadediyor.
0 yorum