Merhaba arkadaşlar, o kadar Elektronik Baskı Devre yaptık ama hiç nasıl yapıldığından bahsetmedik. Bu yazımıda elektronik baskı devre nasıl yapılır ve nelere dikkat etmek gerekir bir göz atalım.
Baskı devre yapmak 3 kısımdan oluşur;
- Deliklerin delinmesi ve yolların geçilmesi
- Bakır plaketin asit atılması
- Komponentlerin lehimlenmesi
Baskı devrenizi bilgisayarda tasarladıktan sonra ilk adım olarak bakır plaketimize bu yolların aktarılmasını sağlamak. Bunun için ütüleme yönteminu kullanabilirsiniz yada permanent kalemler ile elle çizerek yollarınızı aktarabilirsiniz. Ufak devreler için daha pratik ve ucuz olduğu için elle çizme yöntemini tercih ediyorum. Ütüleme yönteminde kağıt seçimi, ütüleme işlemi, ütüledikten sonra kağıdın yapışması vs biraz uğraştırıyor. Tecrübeyle hangisi sizin için uygunsa onu tercih edebilirsiniz.
Tasarladığınız devrenin elle baskı devreye geçmeden önce delikleri delmeliyiz. Eğer delmeden ben çizerim sonra delerim diyorsanız bence hiç denemeyin 🙂
Elektronik Baskı Devre Deliklerin(Pad) delinmesi ve yolların geçilmesi
Delikleri delmek için tasarımızı bir kağıda çıktı alın ve bu kağıdı bakır plaket tarafına yapıştırın. Delme işlemini bakır plaket tarafından yaparsanız delikler daha düzgün oluyor. Burada dikkat etmeniz gereken şey çıktınızı bakır plaket tarafına yapıştıracaksanız aynalı olarak çıktı almalısınız aksi halde devreniz ters olur. Bu da direnç gibi elemanlarda sorun olmaz ama entegre veya transistör gibi devre elemanları ters bağlamaya sebebiyet verip elemanlar yanar devreniz çalışmaz.
O yüzden, ben şaşırmamak için baskı devreyi düz bir şekilde tasarlıyorum ve çıktı alırken de asetat(şeffaf) kağıda düz bir şekilde çıktı alıyorum. Bu kağıdı ise bakır plaketin bakır tarafına ters şekilde bant kullnarak yapıştırıyorum. Sizin nasıl kolayınıza gidiyorsa. Önemli olan devrenin ters olmaması.
Baskı Devre Çıktı Alınması
Daha sonra bakır tarafından komponnte göre 0,8 mm veya 1 mm matkap uçlarıyla delme işlemini yapıyorum. Baskı devre tozu gözleriniz için zararlı olduğundan kesinlikle tüm işlem boyunca kişisel koruyucu ekipmanları(KKE) kullanmanızı şiddetle tavsiye ediyorum. Gözlük, eldiven ve Maske.
Baskı Devre Deliklerin Delinmesi
Elektronik Baskı Devre delme işlemi bittikten sonra baskı devernizi temizleyin arkadaşlar. Temizleme işleminde en pratik yol olarak silgiyi kullanıyorum. Hızlı ve kuru bir yöntem. Herhangi bir yumuşak silgi ile bakır tarafını güzelse silin. Daha sonra ilk önce tüm delikleri pad olarak çizin ve yolları birleştirmeye başlayın. Asite atınca devre hızlı çıkması için bakır kısımları mümkün olacak en az şekilde yapmanızda fayda var. Ground kısmını yaymanız da parazitlenmeyi de bir miktar önlemiş olursunuz.
Baskı Devre Çizilmesi
Bakır plaketin asit atılması
Daha önce dediğim gibi kişisel koruyucu ekipmanlarınızı(KKE) kullanın. Asit hazırlama aşamasını açık havada yapmanızı şiddetle tavsiye ediyorum. Eldiven, Gözlük ve Maske kesinlikle kullanın. Bakırı eritme işleminde açığa çıkan gazları solumak son derece sağlık açısından zararlı ve kabarcıklardan dolayı etrafa sıçrayan asit üzerinizdeki kıyafetleri delik deşik eder, cildinize çok zarar verir. Bu aşamada sadece devrenizin sığabileceği bir kap bulmanız yeterlidir. Asiti hazırlamak için ihtiyacımız olan iki sıvı Tuz Ruhu ve Perhidrol‘ dur. Tuz ruhunu bakkal, marketlerden, Perhidrolü ise elektronikçiler veya eczanelerden temin edilebilirsiniz.
Kabın içine ilk önce sadece devrenizin yüzebileceği kadar tuz ruhu ile doldurun. Çizmiş olduğunuz baskı devrenizi içine atın. Korkmayın hiç bir şey olmayacaktır. Çünkü reaksiyonun başlaması için perhidrolü daha dökmedik.
Perhidrolü dökmeden önce çok dikkat edin. Perhidrolü direk devrenizin üzerine dökmeyin, kabın boş kısmına tek seferde çay kaşığından fazla olmayacak şekilde dökün ve kabı sallayarak asit içerisinde yayılmasını sağlayın, ve bekleyin. Eğer çok dökerseniz bir anda bakır plaket erimeye başlar ve kontrolü zor olur. Açığa çıkan gazlar ve kabarcıklar fazla olacağından hem sağlığımıza hemde hiç bir şey göremeyeceğiniz için bakır plakete zarar verir. Tüm işlem boyunca sürekli kabı sürekli ama yavaşca sallayın. 30 sn içinde hiç bir değişim olmazsa bir çay kaşığı kadar daha perhidrol ilave edin ve yine bekleyin. Zamanla bu asit oranı bakır plaket boyutuna göre kendiniz tecrübe edeceksiniz. Burada amacımız israfı önlemek ve erime işlemini yavaşca kontrollü bir şekilde yapmak ve bakır plaketi asit içinde gerektiği kadar tutmak, az veya fazla tutarsak yollar açısından iyi olmayacaktır.
Baskı Devre Asitin Hazırlanması ve Asite a-Atılması
Asit işleminden sonra baskı devremizin üzerindeki permanent kalemle çizdiğimiz yolları lehimleyebilmek için silmemiz gerekiyor. Bunun için biçilmiş kaftan bulaşık süngeridir. İyice bastırmadan temizleyin. Artık bu aşamadan sonra komponentleri lehimlemeye hazırız arkadaşlar.
Komponentlerin lehimlenmesi
Lehimleme işlemine geçmeden önce tavsiyemdir, plaketinizin ön yüzüne komponentlerin isimlerini ve şekillerini basitce çizin. Bu sayede komponentlerinizi doğru yerlere koymada sıkıntı yaşamazsınız.
Baskı Devre Eleman İsimlerinin Yazılması
Daha sonra komponentleriniz en ufaklarından başlayarak lehimlemeye başlayın. Lehimleme yaparken lehimi havyanızın ağzında uzun süre kalmasına izin vermeyin ve hızlı soğuk lehim de yapmayın. Her iki durumdan kalitesiz lehim olacaktır buda devrenizin çalışmamasına sebebiyet verebilir. Aynı şekilde havyanızla komponentler üzerinde çok fazla çalışmayın, bazı devre elemanları ısıya karşı duyarlı olduğundan daha devre tamamlanmadan yakmış olabilirsiniz.
Baskı Devre Montajı ve Lehmilenmesi
Gördüğünüz gibi DHT11 sıcaklık ve nem sönsörüne Arduino Shield yaparken baskı devrenin de nasıl yapılacağına değindik. Bir sonraki yazımızda Arduino kodunu paylaşacağım arkadaşlar.
Bol tecrübe edinin… Kolay gelsin.
0 yorum